Fakty i mity na temat masek ochronnych

WSS Panato

15 maja 2020

Maseczki przed zarażeniem koronawirusem stały się towarem, który jest poszukiwany nie tylko w Polsce, lecz na całym świecie. Sytuacja epidemiologiczna spowodowana COVID-19 sprawiła, że ze sklepów i aptek zniknęły maseczki na twarz, ochraniające nas przed drobnoustrojami i wirusami. W Wuhan w prowincji Hubei w Chinach, w czasie wybuchu zakażeń SARS COV 2 zamknięto zakłady produkujące sprzęt medyczny, w tym odzież ochronną. Niektórzy polscy producenci wykorzystali ten fakt podnosząc ceny lub gwarantując jakość, której maseczki nie mają. Niektórzy jednak w sposób odpowiedzialny podjęli się próby dostosowania do nowej sytuacji zmieniając całą linię produkcyjną np. z szycia toreb i plecaków reklamowych na szycie maseczek i odzieży ochronnej – jak na przykład nasza organizacja. Powstało też wiele inicjatyw polegających na szyciu maseczek dla szpitali przez organizacje pozarządowe i osoby indywidualne. Padło wtedy wiele pytań: z jakich materiałów powinny powstawać maseczki, na co powinniśmy zwrócić uwagę kupując maseczki ochronne, jak używać ich bezpiecznie?

Maseczki ochronne –czy można je tak nazwać?

Nazwa maseczki ochronne świadczy o ochronie przed drobnoustrojami (bakteriami i wirusami). Niektórzy uważają, że nazwa jest zastrzeżona do masek specjalistycznych, które chronią tego, który je nosi w 100% za pomocą specjalnych filtrów. Oferta jednak jest szeroka, od masek jednorazowych po wielorazowe, od tych, które chronią częściowo po te, które chronią całkowicie. W każdym razie są to maseczki, które mają za zadanie jakoś chronić - noszącego lub tych, z którymi się spotykamy. Czy da się je rozróżnić wymyślając dla nich inne nazwy? Wpisując w wyszukiwarkę maski ochronne szybko znajdziemy ofertę tego co nas interesuje. Taka nazwa pozwala nam odróżnić maseczki, których szukamy od masek karnawałowych lub maseczek poprawiających wygląd skóry czy włosów.

Rodzaje masek ochronnych

Bezpieczeństwo, które maski ochronne powinny nam zapewnić zależą od rodzaju wykonanych materiałów, atestów, które powinny posiadać, filtrów, a także sposobu w jaki przeprowadzamy ich dezynfekcję. Okazuje się, że nawet jednorazowe maski można poddawać sterylizacji.

Wyróżniamy następujące rodzaje masek ochronnych:

• Jednorazowe maseczki chirurgiczne –powinny być wykonane z włókniny polipropylenowej z atestem OEKO TEX Standard i/lub PZH, najlepiej tworzone z trzech warstw. Więcej o ich specyfikacji można poczytać tutaj: https://panato.org/odziez-medyczna-producent.
• Maski neoprenowe z filtrami węglowymi najczęściej używane przeciwko smogowi (pyły PM 10, PM 2,5) mogą chronić nie tylko przeciw emisjom spalin ale również przeciwko wirusom np. grypy.
• Maseczki wielokrotnego użytku –najczęściej wykonane z bawełny o grubości 130, jedno lub dwuwarstwowe. Takie maseczki nie chronią nas przed drobnoustrojami. Chyba, że posiadają kieszonkę, do której możemy włożyć specjalny filtr np. matę filtracyjną klasy F9 lub N99

Dlaczego mówimy też o maseczkach antysmogowych?

Większość masek smogowych filtruje zanieczyszczenia o wielkości 0,01 mikrona, które są mniejsze od pyłów i mniejsze od wielu wirusów, w tym cząsteczek koronawirusa SARS CoV-2, który ma wielkość od 0,06 do 0,14 mikrona. Maska smogowa może stanowić zatem skuteczną (ok. 95%) ochronę przed zarażeniem się. Pamiętajmy jednak, że wiele zależy od jej dopasowania (przylegania do twarzy).

Sposoby czyszczenia/sterylizacji masek ochronnych

W wywiadzie ze specjalistką medycyny ratunkowej w tygodniku Polityka przeczytamy, że sterylizacja masek zawierających filtry węglowe lub masek przeciwpyłowych z filtrami FFP2 czy FFP3, wykonanych z białej fizeliny może odbywać się za pomocą gorącego powietrza. Badania potwierdziły, że umieszczenie maski w szklanym naczyniu i wsadzenie do piekarnika nastawionego na 70 stopni z termoobiegiem na czas 30 minut sprawia, że zdolność filtracji maski jest zachowana w 100 procentach. Tak samo skuteczne jest 10 minutowe działanie pary wodnej. Można też włożyć maski do słoików i gotować je przez 10-20 minut w garnku z wodą.

Maseczki bawełniane powinny być prane w min. 60/70 stopniach oraz prasowane. Warto pamiętać, że bawełna prana w wysokiej temperaturze gniecie się i kurczy, a kolory mogą się odbarwiać. Wkłady z filtrami powinny być prane w 90 stopniach, ale już nieprasowane. Wkłady F9 z polietylenu/polipropylenu nie należy prać. Najlepiej mieć je na wymianę, a używane wyjąć w bezpieczny sposób, zabezpieczyć i odłożyć na kilka dni.

Jak używać maseczek by były bezpieczne? Jak długo można nosić filtr?

Jeśli jesteśmy chorzy i mamy objawy takie jak kaszel czy kichanie, to filtry zużywają się szybciej. Niestety nie da dokładnie określić jak długo możemy używać filtrów bo jest to kwestia bardzo indywidualna, a producenci nie podają żadnych konkretnych gwarantowanych godzin czy dni. Możemy jednak zastosować instrukcje używania maseczek, które zwiększą nasze bezpieczeństwo. Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o tym, by maska dobrze przylegała do twarzy, a po powrocie do domu powinniśmy ją zdjąć w taki sposób, by nie dotykać zewnętrznej warstwy maseczki. Infografika: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1951164,1,czy-jednorazowe-maski-mozna-dezynfekowac-w-domu.read